هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون تئوری آنومی مرتون (1968) صورت گرفت. در این پژوهش سعی بر این بود که برخی از مفاهیم کلیدی تئوری مرتون که کم تر در پژوهش های داخل و خارج مورد توجه قرار گرفته اند در مدلی نظری و در قالب هشت فرضیه که از تئوری مرتون استخراج شده بودند مورد آزمون قرار گیرند.روش: پرسش نامه ی تهیه شده تشکیل شده از مقیاس های پایگاه اجتماعی - اقتصادی در دو بعد عینی و ذهنی، مقیاس احساس آنومی (بی هنجاری)، مقیاس آرزومندی به اهداف توفیق آمیز و مقیاس فرصت ادراک شده بود. هم چنین نمرات حاصل از تفریق فرصت ادراک شده از آرزومندی ها به عنوان نمرات شکاف در پژوهش حاضر به عنوان یک متغیر کلیدی مورد استفاده قرار گرفت. پرسش نامه ی مذکور در بین 480 نفر از دانش آموزان پسر دبیرستانی و پیش دانشگاهی شهر اهواز با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در بین 9 مدرسه توزیع شد و 467 پرسش نامه جهت تحلیل نهایی باقی ماند.نتایج: یافته ها نشان دادند که پایگاه اجتماعی - اقتصادی در هر دو بعد اگرچه با احساس آنومی هم بستگی دارد اما در معادله ی رگرسیون اثر معناداری ندارد و از طریق شکاف آرزومندی - فرصت و محرومیت نسبی بر آنومی اثر غیرمستقیم دارد. هم چنین مشخص شد که شکاف آرزومندی - فرصت هم اثر مستقیم معنادار و هم اثری غیرمستقیم از طریق احساس محرومیت نسبی بر احساس آنومی دارد. زمانی که کلیه ی متغیرهای پژوهش در یک معادله ی رگرسیون وارد شدند و اثر آن ها بر آنومی بررسی شد، اثر محرومیت نسبی، شکاف آرزومندی - فرصت و فرصت ادراک شده (که همگی آثار پایگاه اجتماعی - اقتصادی اند) معنادار بود. هم چنین یافته هایی در مورد اثرات تک تک شکاف ها به دست آمد.نتیجه گیری: این پژوهش را می توان اولین پژوهش جامع پیرامون آزمون نظریه ی مرتون با تاکبد بر رویکرد شکاف در ایران دانست. هم چنین در این پژوهش مفهوم شکاف آرزومندی - فرصت با منطق مرتون بسط داده شد و ورای حوزه های صرفا اقتصادی طرح شد. در مجموع یافته های این پژوهش تئوری آنومی مرتون را مورد تایید قرار داد.